LİDYALILAR TARİHİ VE 
LİDYALILAR DEVRİNDE ISPARTA
M.Ö. 800 -670 arası 130 yıl süren Lidya Devleti Tire, Manisa, Turgutlu'nun Kuzey Doğusunda bulunan Batı Anadolu'nun önemli bir yerinde idi. Orta Anadolu'dan Kızılırmak'a oradan da Mezopotamya'ya giden KRAL YOLU'na; Lidyalılar hakimdiler. Bu durumdan çok iyi yararlanmasını bilen Lidyalılar alım satım (ticaret) işlerini ellerine geçirdiler, böylece de çok büyük bir zenginliğe kavuştular.

Anadolu üzerinde ilk kez kendi adlarına sikke (Madeni Para) kestirende Lidyalılar oldu. Lidya parası (sikkesi) bir fasulye büyüklüğünde idi. 

Lidyalılar Anadolu toprakları üzerinde kendilerinden önce devlet kurmuş olan Hititlerden ve Frikyalılardan daha çok Yunan etkisi altında kaldılar. Lidyalılar devrinde Yunanca önem kazandı. 

Isparta kenti ve çevresinde yapılan arkeolojik kazılarda Lidyalılar Devri'ne ait kültür ve uygarlık izlerine de rastlanmaktadır. 

İRANLILAR TARİHİ VE 
İRANLILAR DEVRİNDE ISPARTA 
M.Ö. 708 de kurulan İran İmparatorluğu'nun Anadolu ve Anadolu toprakları üzerinde bulunan Isparta Kenti tarihi üzerinde pek büyük ve önemli bir yeri bulunmaktadır. 

İranlılar M.Ö. 546 da, Lidya'yı ortadan kaldırarak, Anadolu'ya ayak bastılar. Kısa bir süre sonra da Afganistan, Belücistan, Güney Batı Türkistan, Mezopotamya, Anadolu, Kıbrıs, Güney Kafkasya, Suriye, Lübnan devletlerini de sınırlarının içine alarak Dünyanın en büyük İmparatorluğunu kurdular. 

YUNANLILAR; İRANLILAR DEVRİNDE ANADOLU VE ANADOLU TOPRAKLARI ÜZERİNDE BULUNAN ISPARTA KENTİ ÜZERİNDE PEK ÇOK ETKİLİ OLMAYA BAŞLADILAR !

İki yüzyıl kadar süren İranlılar Devrinde, Anadolu'nun özellikle Ege içlerinde, Isparta kentinin de bulunduğu Akdeniz kıyılarına göçmen olarak gelip yerleşen Yunanlılar, yerli halk üzerinde etkili olmaya başladılar. Baskı ve zor kullanarak kültür ve uygarlıklarını benimsetme çabası içine girdiler, sinsi sinsi bu amaçlarına varma politikası uyguladılar. 

İran İmparatorluğunun yabancı uluslara ve dinlere karşı olan gevşek tutumundan yararlanıp, devlet hizmetlerindeki önemli görevleri ele geçirdiler; böylece köşe başlarını da tutmuş oldular. 

1. Alım 
2. Satım
3. Taşıma
4. Tarım
5. Hayvancılık
6. El sanatları

gibi para getirebilecek işleri tekellerine aldılar; buralarda iyiden iyiye örgütlendiler...