RUMLAR; ISPARTA VE ÇEVRESİNDE NERELERE YERLEŞTİLER?
Rumların (Rum: Yunan soyundan olup, Müslüman ülkelerde yaşayan Yunanlılara verilen ad) yerleşme yeri Isparta kentinin içi, Uluborlu Kalesi, Eğirdir Gölü'nün içindeki Nis (Yeşil Ada) başta olmak üzere Atabey, Yalvaç, Sütçüler ilçeleri idi. Rumlar iki bin yılı geçkin uzun bir süre bu topraklar üzerinde yaşadılar ve;
- Isparta kentinin yapısı
- Yerli Halk
üzerinde etkili de oldular.
ISPARTA VE YÖRESİNE YERLEŞEN RUMLAR İLK İŞ OLARAK NELER YAPTILAR?
- YER ADLARINI DEĞİŞTİRDİLER BULUNDUKLARI YERLERE YUNANCA ADLAR VERDİLER
Yunanlılar devrinde Isparta ve çevresindeki bazı belli başlı yerlerin adları şöyle idi:
Isparta BARİS
Eğirdir PROSTANNA
Atabey AGRAS - AGRAİ
Keçiborlu EUDOSCİOP
Uluborlu APOLLONİA - SOZOPOLİS
Gelendost AMBLADA
Yalvaç ANTİOCHEİA PSİDİA
Ş. Karaağaç NEA POLİS
Burdur TYMBRİANAS
Dinar APEMEİA
Akşehir PHİLOMELİON
Beyşehir KARALLİA
Seydişehir KALYBRASSOS
Ağlasun SAGOLASSUS
Afyon AKROENOS
- BULUNDUKLARI YERLERDE PARA GETİREN İŞ KOLLARINI ELE GEÇİRDİLER VE TEKELLERİNE ALDILAR
Rumlar Isparta ve çevresinde bulundukları yerlerdeki; halıcılık, dericilik, çulhacılık, ayakkabıcılık gibi el sanatlarını; alım-satım, tarım, hayvancılık, balıkçılık, taşımacılık işlerini tekellerine aldılar; yerli halk para getirmeyen, çok emek ve zahmet isteyen, çileli işler yapıp geçimlerini sağlamak zorunda kaldı.
- DİNLERİ OLAN HIRİSTİYANLIĞA ÖNEM VERDİLER; BULUNDUKLARI YERLERE KİLİSE YAPTILAR !
Rumlar dinleri olan Hıristiyanlığa önem verdiler, bulundukları yerlere kiliseler yaptılar. Bu kiliselere birer Hıristiyan din adamı olan papaz verdiler. Bir bölgenin din işlerine başkanlık etmesi için de Piskopos görevlendirdiler
- ÇOCUKLARINI, GENÇLERİNİ VE YETİŞKİNLERİNİ EĞİTECEK OKULLAR AÇTILAR !
Rumlar, Isparta ve çevresindeki yerleşim yerlerinde çocuklarını, gençlerini ve yetişkinleri eğitecek okullar açtılar. Bu Rum okulları çoğunluk bugünkü ilkokulların düzeyindeki iptidai ve orta dereceli okulların dengi bulunan Rüştiyelerdi. Yunanlılar devrinden 2500 - 3000 yıl sonrasının şu : ISPARTA'DA ESKİ TÜRK, RUM VE ERMENİ OKULLARI Belgesi, Rumların Isparta ve çevresindeki durumlarını çok iyi anlatacak niteliktedir. 1893 yılında Isparta Hamitâbâd adını taşıyordu, Konya'ya bağlı idi. O zamanlar beş ilçesi vardı, beşinde de birer Rüştiye bulunan ilçeler ve öğrenci durumu şu idi.
Hamitabat (Isparta ili)......................... 92 öğrenci
Ş. Karaağaç...................................... 78 "
Uluborlu............................................ 91 "
Eğirdir............................................... 52 "
Yalvaç............................................... 66 "
TOPLAM......................................... 379 "
ISPARTA RUM VE ERMENİ OKULLARI
Isparta Kemer Mah. Rum İlkokulu (iptidai) 345 öğr.
Isparta Temel Mah. Rum İlk. " 360 "
Isparta Temel Mah. Rum İlk. II. " 55 "
Uluborlu Rum İlkokulu " 55 "
TOPLAM...................................... ........... 815 "
ORTA DERECELİ RUM VE ERMENİ OKULLARI
Isparta orta dereceli Ermeni Okulu (Rüştiye) 60 öğr.
Isparta Kemer Mah. Rum Okulu " 230 "
(Bu okul sadece Rum kızları içindi)
Isparta Emre Mah. Rum Okulu " 109 "
(Bu okul da sadece Rum erkekleri içindi)
TOPLAM.................................................. 399 "
Görüldüğü gibi 1893 yılında Isparta ve ilçelerindeki okullarda 379 öğrenci bulunurken, Rum ve Ermeni okullarında da 1214 kişi öğrenim görmekte idi.
